در بازار فارکس چه چیزی معامله میشود؟ + بررسی کامل دارایی ها

بازار فارکس بزرگ‌ترین و نقدشونده ترین بازار مالی دنیا محسوب می‌شود. این بازار به‌صورت شبانه روزی و در پنج روز هفته فعال است. اگرچه بیشتر افراد فارکس را با معاملات جفت ارزها می‌شناسند، اما در واقع، این بازار بستری برای معامله انواع دارایی‌ها و ابزارهای مالی دیگر نیز هست؛ از جمله کالاها (کامودیتی‌ها)، شاخص‌های بورس، سهام شرکت‌های بین‌المللی، اوراق قرضه و حتی ارزهای دیجیتال، در این مقاله کامل به این موضوع مسلط خواهید شد.

در فارکس چه چیزی معامله میشود؟

در بازار فارکس دارایی های زیر معامله میشوند:

• جفت ارز ها
• کامودیتی ها (فلزات، کشاورزی و انرژی)
• شاخص‌های سهام
• سهام
• ارزهای دیجیتال
• اوراق قرضه

در ادامه هرکدام را بیشتر توضیح خواهیم داد.

جفت ارز ها

پایه و اساس تمام معاملات در فارکس، جفت ارزها (Currency pairs) هستند و هیچ ارزی به تنهایی خرید و فروش نمی‌شود. به زبان ساده‌تر، شما در فارکس روی افزایش یا کاهش نرخ تبدیل یک ارز در برابر ارز دیگر شرط می‌بندید یا به نوعی سفته‌بازی می‌کنید. هر جفت ارز از دو بخش تشکیل می‌شود:

1. ارز پایه (Base Currency): ارزی که در سمت چپ جفت‌ارز قرار دارد و شما آن را خرید یا فروش می‌کنید (مثلا EUR در EUR/USD).
2. ارز مظنه یا متقابل (Quote Currency): ارزی که در سمت راست جفت قرار گرفته و ارزش آن نسبت به ارز پایه سنجیده می‌شود (مثلا USD در EUR/USD).

جفت ارزها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• جفت ارز های اصلی (ماژور)
• جفت ارز های فرعی یا کراس (مینور)
• جفت ارز های غیرمعمول یا اگزوتیک (عجیب و غریب)

که در ادامه به توضیح بیشتر درمورد آن‌ها می‌پردازیم:

جفت ارز های اصلی (ماژور)

این جفت‌ها ستون فقرات بازار فارکس هستند و بیش از ۸۰٪ حجم معاملات را تشکیل می‌دهند. ویژگی مشترک تمام آن‌ها این است که دلار آمریکا (USD) در یک سمت معامله حضور دارد. این موضوع تصادفی نیست؛ چراکه دلار آمریکا ارز ذخیره جهانی است و در حدود ۹۰٪ از کل تراکنش‌های فارکس نقش دارد.

یکی از مهم‌ترین مزایای این جفت‌ارزها، نقدینگی بسیار بالا آن‌ها است که امکان خرید و فروش سریع با هزینه‌های پایین را فراهم می‌کند. به همین دلیل، اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش) در این جفت‌ها بسیار کم است و آن‌ها برای انواع استراتژی‌ها مانند اسکالپینگ مناسب هستند. علاوه بر این، به دلیل ارتباط با اقتصادهای بزرگ جهان، این جفت‌ارزها از شفافیت و ثبات بیشتری نسبت به سایر جفت‌ها برخوردارند.

هفت جفت‌ارز اصلی عبارت‌اند از:

1. EUR/USD: جفت ارز یورو/دلار آمریکا پرمعامله‌ترین جفت‌ارز دنیا؛ شاخصی از وضعیت کلی اقتصاد جهانی. نوسان ملایم و اسپرد کم دارد و با نام Fiber هم شناخته می‌شود.
2. USD/JPY: جفت ارز دلار آمریکا/ین ژاپن تحت تاثیر تفاوت نرخ بهره میان آمریکا و ژاپن است. ین به عنوان ارز امن (Safe Haven) شناخته می‌شود.
3. GBP/USD: جفت ارز پوند بریتانیا/دلار آمریکا معروف به Cable، نوسان‌پذیری زیادی دارد و به اخبار اقتصادی و سیاسی بریتانیا حساس است.
4. USD/CHF: در جفت ارز دلار آمریکا/فرانک سوئیس ، فرانک هم مانند ین یک ارز امن محسوب می‌شود و با نام Swissie نیز شناخته می‌شود.
5. AUD/USD: جفت ارز دلار استرالیا/دلار آمریکا یک ارز کالایی که قیمت آن به شدت تحت تاثیر قیمت طلا و سنگ آهن قرار دارد.
6. USD/CAD: جفت ارز دلار آمریکا/دلار کانادا معروف به Loonie؛ نوسان آن رابطه نزدیکی با قیمت نفت خام دارد.
7. NZD/USD: جفت ارز دلار نیوزیلند/دلار آمریکا تحت تاثیر صادرات محصولات کشاورزی و اقتصاد چین و استرالیا است.

برخی تحلیگران چهار جفت اول (EUR/USD, USD/JPY, GBP/USD, USD/CHF) را هسته اصلی بازار و سه جفت آخر را جفت‌های کالایی می‌نامند.

جفت‌ارزهای فرعی یا کراس (مینور)

جفت ارزهای فرعی دلار آمریکا را شامل نمی‌شوند، بلکه از ترکیب دو ارز اصلی دیگر (مانند یورو و پوند یا پوند و ین) تشکیل شده‌اند. معامله این جفت‌ها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، چون نیازی به تبدیل واسطه‌ای به دلار وجود ندارد. نقدینگی‌شان از متوسط تا بالاتر است.

جفت ارزهای اگزوتیک

جفت ارزهای اگزوتیک، یک ارز اصلی (مثل USD یا EUR) با ارز یک کشور در حال توسعه یا اقتصاد نوظهور ترکیب می‌شود. برای مثال جفت ارزهایی مانند USD/TRY (لیر ترکیه)، USD/ZAR (راند آفریقای جنوبی)، USD/MXN (پزو مکزیک) نمونه‌های شناخته شده این دسته هستند. این جفت‌ها نقدینگی پایین، اسپرد بالا و نوسانات غیرقابل پیش‌بینی دارند و به شرایط سیاسی و اقتصادی کشور مورد نظر حساس‌اند؛ بنابراین برای مبتدیان توصیه نمی‌شوند.

دارایی‌های غیر ارزی قابل معامله در فارکس

امروزه بازار فارکس تنها به ارزها محدود نیست. بیشتر بروکرهای معتبر امکان معامله طیف گسترده‌ای از دارایی‌ها را از طریق قراردادهای CFD فراهم کرده‌اند.

کامودیتی ها (Commodities)

کالاها نقش مهمی در اقتصاد جهانی دارند و به سه گروه اصلی یعنی فلزات گران بها، انرژی ها، محصولات کشاورزی تقسیم می‌شوند.

فلزات گران بها (Metals)

این فلزات هم به عنوان دارایی امن و هم پوشش تورم استفاده می‌شوند:

• طلا (XAU/USD): مهم‌ترین دارایی امن دنیا، اغلب خلاف جهت دلار حرکت می‌کند.
• نقره (XAG/USD): نوسان‌پذیرتر از طلا و دارای کاربردهای صنعتی فراوان.
• پلاتین (XPT/USD) و پالادیوم (XPD/USD): فلزاتی کمیاب که در صنایع خودرو و الکترونیک کاربرد زیادی دارند.

انرژی ها (Energies)

منابع انرژی مثل نفت و گاز همیشه در مرکز توجه بازارند:

• نفت خام برنت (UKOIL) و نفت خام وست تگزاس (USOIL): معیارهای جهانی قیمت نفت. این دارایی‌ها به‌صورت CFD معامله می‌شوند و نیازی به نگهداری فیزیکی ندارند.
• گاز طبیعی (XNG/USD): منبع انرژی پرنوسان با حساسیت بالا به شرایط آب‌وهوایی و ژئوپلیتیکی.

محصولات کشاورزی (Agricultural)

این گروه شامل کالاهای استراتژیک است که قیمت آن‌ها به شرایط جوی و نوسانات عرضه و تقاضای جهانی بستگی دارد. نمونه‌های شناخته‌شده این دسته شامل گندم (Wheat)، قهوه (Coffee)، ذرت (Corn) و سویا (Soybean) هستند.

شاخص ها (Indices)

شاخص‌ها نماینده عملکرد گروهی از شرکت‌های بزرگ در بازارهای مالی هستند. در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند از طریق CFD تغییرات این شاخص‌ها را معامله کنند.

نمونه‌های مهم شاخص‌ها عبارتند از:

• S&P 500 (SPX500): شامل ۵۰۰ شرکت برتر آمریکایی
• Dow Jones (US30): شامل ۳۰ شرکت صنعتی بزرگ آمریکا
• NASDAQ 100 (NAS100): شرکت‌های بزرگ فناوری
• DAX 40 (GER40): شاخص بورس آلمان

همچنین شاخص دلار آمریکا (DXY) نیز در این بازار معامله می‌شود.

سهام (Stocks)

سهام شرکت‌های بزرگ جهانی مانند اپل (AAPL)، مایکروسافت (MSFT)، آمازون (AMZN) و گوگل (GOOG) از طریق CFD قابل معامله‌اند. در این نوع معامله شما مالک واقعی سهم نیستید، بلکه فقط از تغییرات قیمت آن سود یا زیان می‌کنید.

ارزهای دیجیتال (Cryptocurrencies)

با وجود بازارهای مستقل رمزارزها، امکان معامله آن‌ها در فارکس اغلب از طریق CFD نیز فراهم است. از مهم‌ترین رمزارزهای قابل معامله می‌توان به بیت‌کوین (BTC/USD)، اتریوم (ETH/USD)، لایت‌کوین (LTC) و ریپل (XRP/USD) اشاره کرد. رمزارزها به‌طور رسمی ارز محسوب نمی‌شوند و بیشتر به عنوان دارایی با ارزش دیده می‌شوند. با وجود جذابیت بالا، باید در برابر نوسانات شدیدشان با دقت و مدیریت ریسک بالا عمل کرد.

اوراق قرضه (Bonds)

اوراق قرضه توسط دولت‌ها یا شرکت‌ها منتشر می‌شوند و با پرداخت سود مشخص، سرمایه‌گذاران را جذب می‌کنند. در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند از طریق CFD تغییرات قیمتی این اوراق را معامله کنند.

نمونه‌های شاخص اوراق قرضه عبارتند از:

• اوراق ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکا (US10Y)
• اوراق ۱۰ ساله بریتانیا (GB10Y)

ابزارهای معاملاتی و مکانیسم سفته بازی در فارکس

برای معامله‌گران خرد، فعالیت در فارکس از طریق ابزارهای مشتقه (Derivatives) انجام می‌شود.

قراردادهای مابه‌التفاوت

CFD در فارکس قراردادی بین تریدر و بروکر است که تفاوت قیمت ورود و خروج دارایی را تسویه می‌کند. در CFD شما مالک دارایی نیستید، بلکه فقط بر تغییرات قیمتی آن معامله می‌کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد، سود تفاوت قیمت به شما پرداخت می‌شود و در غیر این صورت باید تفاوت منفی را بپردازید.

اهرم و مارجین (Leverage and Margin)

CFD‌ها با اهرم مالی همراه‌اند. به شما اجازه می‌دهد با مبلغی کم، پوزیشن بزرگ‌تری باز کنید. البته این ویژگی ریسک را هم چندبرابر می‌کند. مارجین مبلغی است که به‌عنوان وثیقه برای حفظ پوزیشن در حساب شما بلوکه می‌شود. معاملات اهرمی ریسک بسیار بالایی دارند. تغییرات سریع قیمت ممکن است باعث از بین رفتن کل سرمایه یا حتی بدهکاری شود (اصطلاحا مارجین کال یا لیکوئید شدن). طبق آمار، حدود ۶۴٪ از سرمایه‌گذاران خرد هنگام معامله CFD ضرر می‌کنند.

خلاصه مقاله در فارکس چه چیزی معامله میشود

در بازار فارکس فقط ارزها معامله نمی‌شوند؛ بلکه مجموعه‌ای گسترده از دارایی‌ها مانند جفت‌ارزها، کالاها (مثل طلا و نفت)، شاخص‌های بورس، سهام بین‌المللی، ارزهای دیجیتال و اوراق قرضه نیز قابل معامله‌اند. این معاملات عمدتا از طریق قراردادهای CFD انجام می‌شوند، یعنی معامله‌گر مالک واقعی دارایی نیست و فقط روی تغییرات قیمت آن سود یا زیان می‌کند. در نتیجه، فارکس بازاری جهانی برای سفته‌بازی بر نوسانات قیمتی انواع دارایی‌ها است.